Dự án Asia Trans với mục tiêu "cải thiện giao thông công cộng tại Hà Nội qua ba tuyến buýt mẫu" nằm trong khuôn khổ các chương trình Asia Urbs dựa trên quan hệ hợp tác giữa các thành phố của châu Âu và châu á.
Asia Trans là sáng kiến của Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hà Nội và Vùng Ile-de-France với sự phối hợp của vùng Bruxelles-Capitale. Dự án được triển khai kể từ tháng 10 / 2002 và sẽ kết thúc vào cuối tháng 03 / 2005. Asia Trans chính thức được thành lập vào ngày 11 tháng 11 năm 2002 với sự có mặt của ông Jean-Paul Huchon, Chủ tịch Hội đồng Vùng Ile-de-France
Lễ thành lập dự án
Các đối tác
Uỷ ban châu Âu tài trợ cho dự án gần 50% số vốn thông qua chương trình Asia Urbs (chương trình hợp tác giữa các thành phố châu Âu và châu á) .âu á) .
Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hà Nội là bên góp vốn thứ hai và là đối tượng thụ hưởng chính của dự án bởi các hoạt động của dự án đều được thực hiện trên địa bàn Hà Nội thông qua phối hợp với các cơ quan chức năng của thành phố. Ðối tác đại diện của Hà Nội là Trung tâm Ðiều hành và Quản lý Giao thông đô thị, một trong những đơn vị trực thuộc của Sở Giao thông Công chính.
Vùng Ile-de-France là đối tác có sáng kiến thành lập dự án, đồng thời cũng tham gia tài trợ vốn và tổ chức phần lớn các hoạt động của dự án. Nhiều chuyên gia của RATP hoặc của STIF thường xuyên được mời tham gia.
Vùng Bruxelles Capitale cũng tham gia tổ chức và tài trợ vốn cho dự án.
Bối cảnh và các mục tiêu
Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ (kể từ năm 1986, mức tăng trưởng kinh tế trung bình của Hà Nội đạt 6%) và dân số đô thị gia tăng nhanh chóng (hơn 3% / năm) đã kéo theo sự gia tăng nhu cầu đi lại khiến hạ tầng giao thông hiện tại không thể đáp ứng được. Sự bùng nổ số lượng xe máy (khoảng hơn 15% / năm tại Hà Nội) và sự gia tăng lượng xe hơi (từ 20 000 xe vào năm 1998 lên tới 110 000 vào tháng 09 / 2002) gây ra ùn tắc giao thông, ô nhiễm và đặc biệt là mất an toàn giao thông đường bộ trong khu vực đô thị. Ðể chống lại những tác hại này, chính quyền thành phố Hà Nội đã lập một kế hoạch phát triển giao thông công cộng theo ba giai đoạn
1 - Cải thiện mạng lưới xe buýt hiện tại
2 - Xây dựng cơ sở hạ tầng cho giao thông công cộng có năng lực lớn (xe điện, tàu điện nhẹ)
3 - Thiết lập dần một mạng lưới giao thông công cộng đa phương tiện.
Asia Trans được thành lập nhằm đáp ứng giai đoạn đầu thông qua cải thiện chất lượng mạng lưới xe buýt trong thời gian trước mắt. Mục tiêu của dự án là góp phần nâng cao tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng. Khi dự án bắt đầu được thực hiện, tỷ lệ người dân sử dụng giao thông công cộng chỉ chiếm 3%. Kế hoạch phát triển giao thông công cộng dự kiến đến cuối năm 2003 đạt tỷ lệ 10 % và đến năm 2010 sẽ là 20 %.
Phương thức hoạt động
Asia Trans ra đời nhằm nghiên cứu chung về tổ chức giao thông tại Hà Nội và đề xuất những giải pháp cải thiện mạng lưới xe buýt hiện có, nhất là thông qua 3 tuyến buýt mẫu. Dưới sự điều phối của Dự án đào tạo Chuyên ngành Ðô thị và Trung tâm Ðiều hành và Quản lý Giao thông Ðô thị (TRAMOC), hoạt động của dự án chủ yếu dựa trên việc chuyển giao kinh nghiệm giữa các thành phố đối tác với nhau và giữa các công ty vận tải công cộng của ba thủ đô tham gia dự án. Những đối tác chính của chính quyền các thành phố là :
- Công ty vận tải nội vùng Paris (RATP) và Công ty vận tải vùng Bruxelles (STIB) với tư cách là hai đơn vị kinh doanh vận tải hành khách công cộng chính của vùng Ile-de-France và vùng thủ đô Bruxelles, và công ty Hanoi Transerco, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách công cộng của Hà Nội
- Cơ quan quản lý giao thông vùng Ile-de-France (STIF) với tư cách là đơn vị tổ chức giao thông của vùng Ile-de-France.
Vả lại, nguyên tắc hoạt động của dự án Asia Trans là thực hiện một phương thức triển khai dần từng bước dựa trên các tuyến buýt mẫu có lộ trình chạy qua những trục đường chính của thành phố. Ðến tháng 03/2003, mạng lưới xe buýt của thành phố có 31 tuyến và công ty Transerco đã đưa vào sử dụng 400 xe. Các tuyến 32, 33 và 34 đã được lựa chọn là những tuyến buýt mẫu trong khuôn khổ của dự án.
